Warm water: zo verlaag je de kosten

19 april 2021 - De factuur voor je verwarming mag dan seizoensgebonden zijn, die voor het warm water loopt over een heel jaar. De kost voor dat warm water neemt dan ook een grote hap uit je totale energierekening. Een kost die je snel kan verlagen door tegelijk op de productie en op het verbruik te letten. En door komaf te maken met een aantal slechte gewoontes.

Naargelang de bronnen zouden we per persoon gemiddeld 95 liter drinkwater per dag verbruiken. En dat terwijl de Wereldwaterraad van mening is dat 50 liter water per dag en per persoon zou moeten volstaan om comfortabel te leven. De Wereldgezondheidsorganisatie gaat nog een stap verder. Zij stelt 20 liter water per dag en per persoon voorop als bestaansminimum om te voldoen aan de basisbehoeften voor hydratatie en persoonlijke hygiëne. Met meer dan 100 liter per persoon per dag kunnen we dus spreken van optimaal comfort, om niet te zeggen van verspilling.

Het zal niet verbazen dat het bad en de douche de grootste verbruikers zijn, samen goed voor iets meer dan een derde van ons verbruik (35 procent). Als je daar het water bijtelt dat je dagelijks nodig hebt voor de afwas (ongeveer 7 procent), komen we aan zo’n 40 procent water dat moet worden verwarmd.

De jaarlijkse warmwaterfactuur bedraagt gemiddeld € 500,- voor een gezin van vier personen (of iets meer dan 40 euro per maand). Een som die almaar zwaarder doorweegt in het gezinsbudget.

DE PRODUCTIE VAN WARM WATER

Het systeem dat instaat voor de productie van het warm water is de eerste post waarin je kan tussenkomen om de factuur te drukken. Je hebt de keuze uit een aantal mogelijkheden.

Die keuze wordt, naast de prijs, bepaald door verschillende parameters:
> de samenstelling van het gezin
> de configuratie van de woning
> het aantal tappunten en
> de gewenste hoeveelheid warm water

Instant productie

De instant productie van warm water via een doorstroomboiler is ongetwijfeld de eenvoudigste en de goedkoopste – zowel qua investering als qua verbruik (op voorwaarde dat de waterhoeveelheden beperkt blijven) – oplossing. Met dit systeem stijgt de watertemperatuur in een oogwenk van zowat 10 °C naar 35 of 45 °C op het moment dat je het nodig hebt.

De doorstroomboiler wordt gewoonlijk in de nabijheid van de tappunten geïnstalleerd, wat economisch gezien de beste oplossing biedt. Je verspilt praktisch geen water – je beschikt quasi onmiddellijk over warm water nadat je de kraan hebt opengedraaid – en er gaat geen warmte verloren via de leidingen. Dankzij zijn beperkte afmetingen kan een doorstromer makkelijk boven of onder de spoelbak of wastafel geïnstalleerd worden. Het toestel is ook voordelig bij aankoop, van 200 tot 500 euro voor elektrische toestellen en van 500 tot 900 euro voor toestellen op gas (prijzen inclusief btw).

Het systeem kent echter ook nadelen. De watertemperatuur en het debiet dreigen namelijk tekort te schieten wanneer twee gezinsleden op hetzelfde ogenblik warm water nodig hebben.

Warmwaterboiler

Een alternatief is een boiler die gekoppeld is aan de centrale verwarming.

Een boiler garandeert een voldoende en continue aanvoer van warm water, aan een optimaal debiet, ook wanneer verschillende personen tezelfdertijd een douche nemen.

Keerzijde van de medaille: de kostprijs (tussen € 900 en € 2.000, inclusief btw, naargelang het model en het volume). Bovendien moet de ketel het hele jaar door blijven werken om te kunnen voldoen aan de vraag naar warm water, wat dan weer meer energie verbruikt. Je wint dus wel aan comfort, maar echt energie besparen zit er niet in.

Zonneboiler

Een andere optie is de zonneboiler. Het principe is vrij eenvoudig: een warmtegeleidende vloeistof, die in het systeem wordt rondgepompt, wordt in de zonnecollectoren opgewarmd waarna ze die warmte via een warmtewisselaar doorgeeft aan het water in de boiler. Een zonneboiler is steeds gekoppeld aan een andere warmtebron – ketel, warmtepomp of elektrische weerstand – zodat wanneer de temperatuur van het sanitair warm water daalt bij het afnemen (bijvoorbeeld tijdens het nemen van een bad of een douche), of wanneer de zon onvoldoende schijnt, deze bron bijspringt om de extra nodige warmte te leveren.

Naargelang het type collectoren – vlak of buisvormig – wordt geschat dat zonne-energie kan instaan voor zo’n 50 à 60 procent van het sanitair warmwaterverbruik van een gezin per jaar. Een dergelijk systeem vermindert het gebruik van fossiele brandstoffen aanzienlijk, wat zowel ecologisch als economisch is.

De basisinvestering is echter niet min. Zijn prijs hangt af van het volume – afhankelijk van de gezinssamenstelling – en van het type toestel en zonnecollector. Dat verklaart waarom de prijzen van fabrikant tot fabrikant en van de toestellen onderling erg van elkaar kunnen verschillen. Over het algemeen kan je wel uitgaan van een prijs tussen 4.000 en 6.000 euro (inclusief plaatsing en btw) voor een zonneboiler die kan voldoen aan de behoefte van een gezin van vier personen.

Warmtepompboiler

Dit systeem, dat een warmtepomp omvat, is een van de meest recente op de markt. De werking van een warmtepompboiler is vergelijkbaar met die van een klassieke warmtepomp: hij haalt warmte uit de omgevingslucht, uit de afgevoerde lucht van het ventilatiesysteem of uit de buitenlucht en geeft ze af aan het water in de boiler via een warmtegeleidende vloeistof die in een spiraalvormige warmtewisselaar circuleert

Dit systeem laat toe op een ecologische en goedkope manier sanitair warm water te produceren vermits zowat 75 procent van de energie die nodig is voor de productie, uit de lucht wordt gehaald. Het is heel eenvoudig te installeren en verbruikt tot drie keer minder dan een gewone elektrische boiler. Bovendien kan het resterend verbruik gedekt worden door de installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen

De initiële investering is wederom aanzienlijk: reken op zo’n 2.500 à 3.500 euro (inclusief btw, maar exclusief plaatsing) voor een warmtepompboiler met een inhoud van 250 à 300 liter.

HET VERBRUIK VAN WARM WATER

Los van de productie heeft ook de manier waarop je warm water verbruikt een aanzienlijke invloed op de globale factuur.

1. Onder de douche

Als het op het verbruik aankomt, weet iedereen ondertussen wel dat je beter een douche neemt (tussen 50 en 80 liter) dan een bad (150 à 200 liter). Maar ook onder de douche kan je het warmwaterverbruik nog verder beperken. De goedkoopste (tussen 50 en 100 euro naargelang de merken en de modellen) en meest efficiënte oplossing is opteren voor een spaardouchekop. Deze spaardouchekoppen zijn meestal uitgerust met een ingebouwde debietbegrenzer die het debiet halveert – 9 liter per minuut in plaats van 18 – en dus ook het waterverbruik met 50 procent doet dalen. Door lucht met het water te vermengen blijft het comfort verzekerd. “Maar wanneer je langer dan nodig onder de douche blijft staan, zal de invloed op je verbruik en je factuur nauwelijks merkbaar zijn”, waarschuwt Jean Fontaine. Als elk gezinslid twee minuten minder lang onder de douche zou blijven staan, zou je zowat 26.000 liter water per jaar uitsparen.

Intelligente kranen

Thermostatische mengkranen zorgen op korte tijd voor water aan de gewenste temperatuur. Dat verklaart hun groot succes voor de douche en het bad, maar ze zijn ook populair voor de wastafel. Hoewel ze minder warm water moeten leveren, vertegenwoordigen wastafelmengkranen ongeveer een zesde van het warmwaterverbruik van een doorsnee gezin. De meeste mensen hebben namelijk de neiging om de hendel van de mengkraan in het midden te laten staan. In die positie leveren ze echter meteen een mix van koud en warm water, terwijl je vaak geen warm water nodig hebt. De warmwaterproductie zal dus nodeloos opstarten of van de reserves worden afgetapt. Om dit probleem op te lossen brengen sommige fabrikanten wastafelmengkranen op de markt waarvan ze de hendel 30° naar links hebben verplaatst, zodat er bij een centrale positie enkel koud water uit de kraan komt. Dergelijke kranen kosten ongeveer 30 procent meer dan de standaardmodellen, maar studies uit Frankrijk tonen aan dat je met deze exemplaren tot 25 procent minder warm water verbruikt aan de wastafel.

Niets gaat verloren

Hoewel ze nog niet zo bekend zijn, laten warmterecuperatiesystemen voor douches interessante besparingen toe op het gebied van warm water. Zo bestaan er verschillende types warmtewisselaars, waarvan de meest courante gebaseerd is op een relatief eenvoudig principe, gelijkaardig aan dat van de warmtewisselaar in een ventilatiesysteem. Het afgevoerde douchewater, met een temperatuur van 30 of 35 °C, loopt door een leiding in een concentrische warmtewisselaar. Het “nieuwe”, koude water wordt in een spiraal rond deze leiding gestuwd, en neemt de warmte van het afgevoerde water op. De warmteoverdracht gebeurt tijdens het douchen. Zo hoeft het toestel dat het warm water produceert slechts op de helft van zijn vermogen te werken, wat een besparing kan opleveren tussen 15 en 25 procent op de warmwaterfactuur, afhankelijk van het aantal douches. “De beoordeling van het potentieel van een dergelijk systeem blijft echter een moeilijke zaak”, erkent het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB). “En dat als gevolg van de talrijke parameters die de werkelijk terug te winnen hoeveelheid energie beïnvloeden.”

Dit artikel is afkomstig van Ik ga bouwen. Je kunt het lezen via deze link.